Są w świecie takie miejsca, do których człowiek tęskni i gdy je raz zobaczy, pragnie do nich powracać. Dla mnie takim miejscem jest Ziemia Święta – cała przeniknięta świętością, śladami i obecnością Boga. Niemal każde miejsce Palestyny naznaczone jest dotykiem Boga.
Szczególny wymiar Bożej obecności ma Jerozolima – miasto wielu kultur i religii. W Jerozolimie znajdują się miejsca święte trzech największych religii monoteistycznych. Dla Żydów jest nim Ściana Płaczu, miejsce pierwszej świątyni z czasów Salomona; dla muzułmanów – meczet Qubbet as-Sachra (Kopuły Skały), według tradycji miejsce wstąpienia Mahometa do raju; dla chrześcijan – Boży Grób, miejsce zmartwychwstania Jezusa.
Miejsca święte są obszarami, w których człowiek odczuwa moc i promieniowanie łaski Boga, doświadcza misterium tremendum et fascinosum, spotyka się z Tajemnicą, która napawa trwogą, bojaźnią, ale również czcią.
Biblia opisuje wiele takich miejsc. Dla patriarchy Jakuba było nim Betel. Uciekając przed bratem Ezawem Jakub wszedł w kamienny krąg. Miał widzenie aniołów i usłyszał obietnice Boga. Po przebudzeniu przeżył lęk, trwogę. Zawołał wówczas: Prawdziwie Pan jest na tym miejscu, a ja nie wiedziałem. […] O, jakże miejsce to przejmuje grozą! Prawdziwie jest to dom Boga i brama do nieba! (Rdz 28, 16n). Następnie namaścił kamień, na którym spał i uświęcił go jako stelę, dom Boga.
Dla Mojżesza miejscem świętym była góra Horeb. W wieku osiemdziesięciu lat żył w kraju Madian i zajmował się hodowlą owiec. Pewnego razu zobaczył na jednym z górskich terasów płonący krzew. Gdy zbliżał się do krzewu, pragnąc mu się bliżej przyjrzeć, usłyszał głos Boga: Nie zbliżaj się tu! Zdejm sandały z nóg, gdyż miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą (Wj 3, 5).
Mojżesz zbliżał się do Boga, który jest samą Świętością, Doskonałością i Miłością, dlatego musiał zdjąć sandały – symbol niedoskonałości, w której trwał do tej pory. W tradycji muzułmańskiej zwyczaj zdejmowania obuwia przed wejściem do meczetu zachował się do dzisiaj.
W tajemnice Boga nie wchodzi się prosto z marszu, z drogi. W tajemnice Boga wchodzi się po przygotowaniu, w milczeniu, uświadomieniu sobie dystansu i w pokorze. Dotykając tajemnicy Boga wkraczamy na ziemię świętą. Dlatego każde miejsce, uświęcone tajemnicą obecności Boga jest ziemią świętą. Ziemia przepełniona jest niebem, a każdy zwykły krzak płonie Bogiem; lecz tylko ten, kto widzi zdejmuje sandały (Elizabeth Barrett Browning).
Dobrze jest pielgrzymować do sanktuariów, miejsc uświęconych obecnością Jezusa, objawień Maryi, czy naznaczonych obecnością świętych, ale jeszcze ważniejsza jest umiejętność dotykania świętości w codzienności. Wówczas wystarczy kościół parafialny, kaplica z Najświętszym Sakramentem, oratorium, czy zwykła mata modlitewna i świeca przed ikoną lub obrazem w kącie pokoju.
Te zewnętrzne znaki wprowadzają w głębię, jaką jest wnętrze człowieka. Ludzkie serce wypełnione miłością jest najpiękniejszym sanktuarium obecności Boga. W nim łączymy się w głębokiej intymnej więzi z najwyższą Świętością i Miłością.
Stanisław Biel SJ