Fatima leży w środkowej Portugalii, w dystrykcie Santarém. Ze względu na znane na całym świecie sanktuarium maryjne rozwija się żywiołowo. To niewielkie miasteczko odwiedza rocznie około czterech milionów pielgrzymów.
Przybywam do Fatimy w godzinach popołudniowych i wieczorem o godzinie 21.30 uczestniczę w nabożeństwie światła. Ma ono miejsce w Kapliczce Objawień. Kaplica jest pierwszą budowlą wzniesioną w Cova da Iria, w miejscu, gdzie rosło drzewko, nad którym objawiła się trójce dzieci Matka Boża Różańcowa. Dokładnie w miejscu objawień znajduje się kolumna, na której umieszczona jest statua Maryi. W czasie różańca płoną tysiące świec, oświetlając ogromny, w dużej mierze wypełniony plac. Po nabożeństwie różańcowym ma miejsce procesja światła z figurą Matki Bożej Fatimskiej. Zostałem wybrany z polskiej grupy, by dźwigać figurę. Nie sądziłem, że czynność ta będzie tak silnym przeżyciem. Towarzyszy mi przy tym lekki niepokój. Figura jest dość ciężka i mimo, iż dźwiga ją sześciu mężczyzn, czasami trudno utrzymać kierunek i równowagę. Myślę, że jest to trafny symbol ludzkiego życia. Bywa ono trudne i czasami wiedzie na manowce, zbacza z właściwego toru. Ale, gdy towarzyszy mu Maryja, jest pewność, że osiągnie cel.
W drugim dniu uczestniczę w międzynarodowej uroczystej Eucharystii sprawowanej pod przewodnictwem biskupa miejscowej diecezji. Biorą w niej udział również tysiące młodych ludzi ze wszystkich portugalskich diecezji. Eucharystia jest bardzo piękna i żywiołowa. Młodzi ludzie w noszą nowy powiew ducha. Jej dopełnieniem są śpiewy i tańce na placu przed bazyliką po zakończeniu liturgii.
Po zakończeniu uroczystości zatrzymuję się na chwilę modlitwy w Bazylice Matki Boskiej Różańcowej. Jej budowę rozpoczęto w 1928 roku, a konsekrowano w 1953 roku. W niszy nad głównym wejściem do bazyliki widnieje posąg Matki Bożej Fatimskiej. Jego autor amerykański dominikanin Thomas McGlynn podczas pracy nad dziełem kierował się wskazaniami Łucji Santos, która opisała mu wygląd Maryi podczas objawień. Na frontonie bazyliki nad kolumnadą umieszczono statuy portugalskich świętych: Jana Bożego, Jana de Brito, Antoniego i błogosławionego Nuna od Świętej Maryi. Rzeźby innych świętych ciągną się dalej wzdłuż kolumnady. Bazylika została wzniesiona w stylu neobarokowym z kamienia z regionu Moimento, ołtarze natomiast wykonano z portugalskich marmurów. Świątynia ma ponad siedemdziesiąt metrów długości i trzydzieści siedem metrów szerokości. Wieża bazyliki wznosi się na wysokość sześćdziesięciu pięciu metrów i jest zwieńczona koroną z brązu o wadze siedmiu ton oraz krzyżem, podświetlanym w nocy. Główny ołtarz w bazylice przedstawia przekaz orędzia Matki Bożej pastuszkom, a także biskupów i papieży związanych z wydarzeniami fatimskimi. Piętnaście bocznych ołtarzy poświęconych jest tajemnicom różańca, zaś witraże obrazują sceny objawień i wezwania Litanii Loretańskiej. Ponadto w czterech narożnikach bazyliki umieszczono statuy świętych, wielkich apostołów różańca i nabożeństwa ku czci Niepokalanego Serca Maryi: Antonio Marii Clareta, Dominika, Jana Eudesa i Stefana, króla Węgier.
Zatrzymuję się na chwilę medytacji przy grobowcach widzących, aby przypomnieć sobie orędzie fatimskich objawień. W czasie I wojny światowej Maryja objawiła się w Fatimie trójce dzieci, rodzeństwu Franciszkowi i Hiacyncie Marto oraz Łucji dos Santos. Objawienia trwały systematycznie od 13 maja do 13 października 1917 roku. Matka Boża wzywała do modlitwy i pokuty za grzeszników, a także do odmawiania różańca w celu nawrócenia ludzkości, pokoju i obrony przed różnymi nieszczęściami i wojnami. W październiku oświadczyła: „Jestem Królową Różańca Świętego, przyszłam upomnieć ludzkość, aby zmieniła swe życie, by Boga tak ciężko obrażanego, już dłużej nie obrażała swoimi grzechami, by odmawiała różaniec, poprawiła się i czyniła pokutę za swoje grzechy”. Najbardziej spektakularnym wydarzeniem Fatimy, które wzmocniło wiarę ponad siedemdziesięciu tysięcy jego świadków, był tak zwany „cud słońca”. Podczas gdy słońce zaczęło wirować, zbliżając się do ziemi i rzucając promienie kolorowego światła, obłok przesłaniający dzieci wzniósł się wraz z nimi na wysokość około pięciu metrów i dzieci ujrzały Świętą Rodzinę błogosławiącą lud oraz Matkę Bożą. Maryja przekazała dzieciom trzy tajemnice. Pierwsza jest ostrzeżeniem przed piekłem. W sierpniu 1917 roku Maryja prosiła: „Odmawiajcie codziennie różaniec. Wiele dusz idzie do piekła, bo nie mają nikogo, kto by się za nie ofiarował i modlił”. Druga tajemnica zapowiada wojny, głód, prześladowania Kościoła i znieważanie papieża. Trzecia z kolei, ujawniona dopiero w 2000 roku, to zamach na papieża, który miał miejsce 13 maja 1981 roku. Wszystkie tajemnice fatimskie stają się bardziej zrozumiałe w świetle Apokalipsy świętego Jana.
Wśród zaleceń Maryi znalazło się poświecenie Rosji i świata Jej Niepokalanemu Sercu. Wezwania te są realizowane przez kolejnych papieży. Drugą ważną prośbą Maryi była zachęta do praktyki pięciu pierwszych sobót miesiąca. Według jednej z wizji świętej Łucji, liczba pięć stanowi wynagrodzenie pięciu zniewag Maryi. Do warunków pierwszo-sobotniego zadośćuczynienia należą: spowiedź i komunia święta, jedna część różańca, piętnastominutowe rozważanie nad tajemnicami różańcowymi oraz intencja wynagradzająca. „Duszom, które w ten sposób starają się mi wynagradzać obiecuję towarzyszyć w godzinie śmierci z wszystkimi łaskami potrzebnymi do zbawienia” – obiecuje przez Łucję Matka Najświętsza.
Medytację nad wydarzeniami z Fatimy kończę słowami Maryi z 13 lipca 1917 roku: „Na koniec moje Niepokalane Serce zatriumfuje”.
Stanisław Biel SJ
