ĆWICZENIA DUCHOWNE, numery 101 – 109
Prośba: Prośmy o wdzięczność Trójcy Świętej za tajemnicę Wcielenia i obecności Jezusa wśród nas. Prośmy też o wiarę i zaufanie oraz o pragnienie coraz głębszego angażowania się w dzieło zbawiania świata.
OBRAZ PIERWSZY – ŚWIAT
Ignacy komponuje tę kontemplację w taki sposób, że przedstawia trzy obrazy, które mają nam uświadomić potrzebę Jezusa – Zbawiciela.
Pierwszy obraz jest oglądem rodzaju ludzkiego w całej jego złożoności, z wszystkimi dramatami i złem, które przepływa jak rzeka przez świat: Widzieć osoby jedne po drugich. A najpierw te na obliczu ziemi, tak bardzo różnorodne w stroju, sposobie bycia. Jedni są biali, inni czarni, jedni żyją w pokoju, drudzy w stanie wojny, jedni są zdrowi, drudzy chorzy, jedni płaczą, drudzy się śmieją, jedni się rodzą, drudzy umierają […] Słuchać, co mówią osoby na obliczu ziemi, a mianowicie, jak ze sobą rozmawiają, jak przeklinają i bluźnią […] Potem patrzeć, co czynią osoby na powierzchni ziemi, jak mianowicie biją się wzajemnie, zabijają i idą do piekła (ĆD 106-108).
W tym punkcie chodzi o to, abyśmy wzrokiem wyobraźni, okiem naszej duszy ogarnęli wszystkich ludzi, wszystkie problemy świata. Te problemy, które były dwa tysiące lat temu, kiedy Jezus po raz pierwszy zjawił się na ziemi w łonie Maryi, są problemami dnia dzisiejszego. Dzisiaj, w XXI wieku, na kuli ziemskiej są podobne dramaty i tragedie. Są wojny, morderstwa, nienawiść, aborcje, eutanazja. Jest zagrożenie środowiska naturalnego, odejście od Dekalogu i różne formy manipulacji człowiekiem, itd.
A więc kontemplujmy w tej modlitwie współczesny świat. Zobaczmy to, co w nim pozytywne i negatywne. Wsłuchajmy się w jego dramaty, bóle i zagrożenia w różnych wymiarach. W wymiarze politycznym – w dysproporcję między Północą a Południem, Wschodem a Zachodem, materializm praktyczny; w wymiarze kulturalnym – subkultury, masmedia kształtujące świat bez Boga, kultura prowadząca do uprzedmiotowienia człowieka, w wymiarze religijnym – filozofia śmierci Boga, obojętność religijna, współczesne religie (np. New Age).
Zastanawiajmy się również, jaki jest nasz udział w tych wielorakich zagrożeniach świata? Czy widząc jego problemy, pytam, w jaki sposób Bóg chce je rozwiązać i w jaki sposób mogę z Nim współpracować? Czy towarzyszy nam świadomość, że my również jesteśmy cząstką zagrożonej, poranionej ludzkości i potrzebujemy Bożego miłosierdzia i zbawienia?
OBRAZ DRUGI – TRÓJCA ŚWIĘTA
Od kontemplacji świata św. Ignacy zaprasza nas do kontemplacji Trójcy Świętej: Widzieć i rozważać, jak trzy Osoby Boskie siedzą na swojej królewskiej stolicy i jak patrzą na cały okrąg ziemi i na wszystkie ludy, które w zaślepieniu umierają [...] Słuchać, co mówią Osoby Boskie, a mianowicie: Dokonajmy odkupienia rodzaju ludzkiego […] oraz co robią, dokonując najświętszego Wcielenia (ĆD 106-108).
Pomocą w kontemplacji tego obrazu może być znana ikona Andrzeja Rublowa Trójca Święta. Ikona ta może być kontemplowana na trzech poziomach. Pierwszy z nich przedstawia scenę biblijną opowiadającą o wizycie Boga u Abrahama pod dębami Mamre (Rdz 18, 1-15). Wizyta ta wiąże się z obietnicą potomka Izaaka.
Drugi poziom dotyczy Bożego planu zbawienia. Trzej Pielgrzymi to trzy Osoby Boskie, które spoglądają na całą powierzchnię i obraz całego świata pełnego ludzi (CD 102) i naradzają się, w jaki sposób dokonać dzieła zbawienia. Tematem rozmowy, narady mogą być słowa: Tak Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne (J 3, 16). Centralne miejsce w tej ikonie zajmuje kielich, w którym znajduje się zbawcza krew Jezusa. Każda z Postaci trzyma w ręce laskę – symbol pielgrzymowania. Oznacza to, że cała Trójca Święta ma udział we Wcieleniu i zbawieniu.
Trzecia perspektywa to wewnętrzne życie Boga. Jest nią komunia – miłość. Rublow przedstawił to w przezroczystości, lekkości Postaci, która daje wrażenie pokoju, radości, piękna i wiecznej młodości. Nie widać w nich ani przeszłości, ani przyszłości, ani wczoraj, ani jutro, ale Dzisiaj ich wiecznej młodości.
Trzy osoby Boskie dają się sobie i komunikują między sobą. Jest to głębia ich istoty. Z głębi miłości, dzielenia, dawania wypływa zbawienie. Miłość Boga do człowieka jest odbiciem tej miłości, która stanowi samą Istotę Boga].
J. Danielou pisze: Tajemnica daru miłości pomiędzy osobami Trójcy jest wyrazem ich życia. Ojciec odwiecznie udziela siebie Synowi we wszystkim, co posiada. Dzięki temu Syn jest doskonałym obrazem Ojca. Sama zaś miłość Ojca i Syna staje się rzeczywistością osobową – Duchem Świętym. Duch Święty jest jakby imieniem Ojca i Syna (Trójca Święta i tajemnica egzystencji).
Tajemnica miłości Trójcy Świętej, która jest tajemnicą wnętrza, tajemnicą spotkania, tajemnicą wspólnoty (J. Guillet) odsłania źródło i sens naszego życia. Źródłem wszystkiego jest miłość. Istotą naszego życia jest miłość we wspólnocie osób. Jesteśmy stworzeni przez Boga na podobieństwo Trójcy Świętej. Więź Ojca i Syna w Duchu jest odbita w naszych sercach.
W ikonie A. Rublowa obok trzech Osób Boskich jest wolna przestrzeń. W tej przestrzeni jest miejsce dla każdego z nas. Trójca Święta z miłością oczekuje na każdego z nas w taki sposób, jakbyśmy byli jedyni na świecie, najcenniejsi.
Kontemplujmy w podziwie i miłości Trójcę Świętą. Uświadamiajmy sobie, że każdy z nas jest wezwany, by zjednoczyć się w misji zbawczej Jezusa i wziąć udział w głębi życia wewnętrznego Boga – Miłości.